برنامه ریزی درسی شخصی

چطور برای خودم برنامه ریزی کنم؟

گام اول در برنامه ریزی درسی این است که مطمعن شویم هدفمان را درست انتخاب کرده ایم.

یکی از مهمترین ضمانت های اجرایی برنامه ریزی درسی آن است که هدف ارزشمند،دست یافتنی، شفاف ودقیقی انتخاب کرده باشیم.

در این حالت می توانیم با اشتیاق و انگیزه ، برنامه خود را نه فقط برای چند روز بلکه بطور پیوسته اجرا کنیم.

ویژگی های برنامه درسی

اولین ویژگی برنامه ریزی درسی  شخصی بودن برنامه است.یک برنامه ریزی عمومی برای همه افراد  قطعا قابلیت اجرایی ندارد.

توجه داشته باشید که (بودجه بندی و الگوی حرکتی موضوعی متفاوت از برنامه ریزی درسی است).

برنامه ریزی درسی می بایست بر اساس وضعیت فردی ما باشد.

برنامه باید به گونه ای تدوین شود که نقاط ضعف و قوت ، زمان آزاد در هر روز،پتانسیل جسمی و ذهنی لحاظ شود.

برنامه روزمره و برنامه مدرسه،بودجه بندی آزمون ها و امتحانات نیز میبایست در یک برنامه درسی اختصاصی لحاظ شود.

انعطاف پذیری

یکی از ویژگی های مهم برنامه ریزی درسی انعطاف پذیر بودن برنامه است .

برنامه ای که منعطف نباشد قابلیت اجرایی ندارد .

اگر کسی ادعا کند  می تواند چنین برنامه ای را اجرا کند :

بداند اجرای یک برنامه غیر منعطف نقصان های زیادی در برنامه ریزی صحیح ایجاد می کند که اصول یک برنامه ریزی صحیح را نقض می کند.

انواع انعطاف پذیری

انعطاف پذیری در ترتیب انتخاب دروس

انعطاف پذیری برای جبران برنامه های اجرا نشده

انعطاف پذیری در مدت زمان مطالعه

انعطاف پذیری در انتخاب زمان های استراحت بین دروس.

استراحت هفتگی، استراحت ماهیانه و استراحت فصلی، بخشی از انعطاف پذیری های لازم در فرایند برنامه ریزی درسی است.

زمان مطالعه

زمان مطالعه نیز یکی از مهمترین فاکتور هایی است که در برنامه ریزی درسی می بایست مورد توجه قرار گیرد.

دقت کنیم زمان مطالعه به هیچ وجه نباید با ساعت دیواری یا مچی یا زمان تقریبی اندازه گیری شود.

مقصود ما از زمان مطالعه ، زمان مفید و کرنومتری است .

به گونه ای که حتی اگر برای چند لحظه حین مطالعه حضور فیزیکی یا ذهنی نداشته باشیم باید زمان را متوقف کنیم .

بهترین زمان مطالعه

مجموع زمان مطالعه در طول  یک روزبرای هر فرد نیز متفاوت است.

زمان مطالعه می بایست بر اساس پتانسیل جسمی و ذهنی هر فرد تعیین شود .

مبنای تعیین زمان مناسب برای شروع کار ، میانگین زمان مطالعه فرد طی روز های اخیر است.

مثال

اگر میانگین زمان مطالعه شما در هفته گذشته ۴ ساعت بوده است،نباید به دلیل اضطرار ، افزایش چشمگیر در زمان مطالعه ایجاد کنیم.

اگر  بر اساس هدف خود نیاز به زمان بیشتر و حتی توانایی بیشتری برای مطالعه داریم، افزایش نرخ زمان مطالعه می بایست تدریجی باشد.

ضمنا با هر میزان افزایش، ابتدا آن زمان برای چند روز تثبیت و تکرار شود و سپس افزایش بعدی رخ دهد.

عقلانیت برنامه

خیلی از مواقع افراد وقتی به مشکل جدی بر میخورند به فکر برنامه ریزی می افتند و می خواهند یک برنامه فشرده و اضطراری داشته باشند .

اما در واقع برنامه ریزی نباید بر اساس احساس یا تحت فشار صورت بپذیرد بلکه برنامه می بایست از عقلانیت کافی برخوردار باشد.

هدف از برنامه ریزی طی کردن یک مسیر با نهایت هوشمندی است .

لذا برای تحقق یک نتیجه مطلوب میبایست نگرش بلند مدت داشته باشیم و عجولانه رفتار نکنیم.

 مسیر اختصاصی

یک برنامه ریزی صحیح نیاز به صبوری و پیروی از یک الگوی حرکتی طی یک بازه زمانی مناسب دارد .

پیشروی، رفع اشکال ، مرور، جمع بندی ، تست زنی و … می بایست در زمان مناسب اتفاق بیفتد.

و با توجه به شرایط هر داوطلب زمان انجام آن می تواند متفاوت باشد

مرور و تثبیت

تلاش کنید برنامه ریزی شما به گونه ای باشد که در یک بازه زمانی کوتاه بعد از یادگیری اولیه فرصت مرور و تثبیت مطالب را داشته باشید.

در حالت ایده ال ، برنامه ریزی درسی باید شامل ماکزیمم تعداد دروس در طول یک روز باشد.

(جز در مواقع جمع بندی دروس که می توانیم مطالعه تک درس در یک روز داشته باشیم).

 یک نکته مهم

در برنامه ریزی علمی نباید دروس یا بخش هایی از دروس که مسلط هستید را برای مدت طولانی کنار بگذارید.

فراموش نکنید که ما میبایست یکبار مطالب درسی را با روش صحیح یاد بگیریم و در بازه های زمانی کوتاه مرور کنیم.

اشتباه متداول

یکی از اشتباهات متداول در برنامه ریزی درسی این است که :

مثلا اگر داوطلب قرار است ۲ ساعت مطالعه کند ، بدون توجه به اینکه آیا تسلط دارد یا خیر ، ۱ ساعت پیشروی میکند و ۱ ساعت باقی مانده را تست می زند.

به یاد داشته یاشیم تا زمانی که در مبحثی به نسلط کامل نرسیدیم حتی در منزل هم مجاز به تست زنی نیستیم.

نتیجه
پس نتیجه اخلاقی این است که اگر مسلط نیستیم نه در منزل تست بزنیم و نه در آزمون آزمایشی شرکت کنیم.

شاید عدم شرکت در آزمون های آزمایشی موجب نگرانی ما شود ،اما نگرانی بی مورد است.

در حقیقت شرکت در آزمون آزمایشی در زمانی که مسلط نیستیم ، علاوه بر  زمان، اعتماد به نفس و سوالات را می سوزاند.

تصور نکنیم که با عدم حضور در آزمون چیزی را از دست می دهیم ، ما می توانیم آن زمان ها را صرف افزایش تسلط و  آمادگی کنیم.

تست زنی

یکی دیگر از اشتباهات متداول در برنامه ریزی درسی:

مثلا داوطلب برنامه ریزی می کند تا دو ماه مانده به آزمون مطالب را به اتمام برساند و دو ماه انتهایی را صرفا به تست زنی مشغول شود.

نکته مهم تستی

اگر داوطلب بی نهایت هم تست بزند نمیتواند تمام مطالب  و نکات را با تست زدن مرور کند .

فقط یک وقفه دو ماهه ایجاد شده که باعث پاک شدن و کمرنگ شدن مطالب می شود. پس  تا سه روز مانده به آزمون حتما مرور، رفع اشکال و جمع بندی را ادامه دهید.

اهمیت منابع

اولویت بندی استفاده از منابع و مراجع در برنامه ریزی درسی بسیار مهم است.

جزوه معلم،کتاب درسی،کتاب کمک آموزشی و در نهایت کمک گرفتن از معلم ترتیبی بسیار مهم است.

دلیل شکست بسیاری از داوطلبان عدم رعایت این ترتیب است و به طرز چشمگیری راندمان را کاهش می دهد.

باز هم اشتباه

متاسفانه دانش آموزان معمولا با اولویت و ترتیبی که احساس راحتی میکنند پیش می روند که در حقیقت از اشتباهات متداول دانش آموزان است.

برنامه ریزی صحیح درسی نیازمند توجه کردن به همه عوامل است،یکی از مهمترین عوامل استفاده از منبع کمک آموزشی مناسب است.

دو شرط مهم

بهترین منبع کمک آموزشی دو شرط اساسی دارد :

۱- همه منابع قطعا مربوط به یک انتشارات خاص نیستند

۲- منبع خوب یا بد نداریم بلکه باید بر اساس سطح درسی خود منبعی انتخاب کنیم که بتوانیم ارتباط خوبی هم با آن  برقرار کنیم.

روش مطالعه

روش مطالعه صحیح بی شک از تاثیرگزارترین فاکتور هاست.

روش مطالعه دروس مفهمومی و محاسبانی و دروس زبان با یکدیگر متفاوت است.

بسیاری از داوطلبان با روش های غلطی که به آن عادت دارند مطالعه میکنند ، اما نمیدانند دلیل ضعیفشان  بخاطر همین روش های غلط مطالعاتی است.

در سایر مقالات به روش های صحیح مطالعه دروس خواهیم پرداخت.

نکته کلیدی در یادگیری

پر واضح است که شیوه های غالب یادگیری نیز در افراد مختلف متفاوت است.

برخی با شنیدن بهتر یاد میگیرند

برخی با دیدن بهتر می آموزند

برخی با نوشتن

با روش آزمون و خطا و تجارب گذشته خود می توانیم شیوه یادگیری غالب خود را تشخیص دهیم.

 کلام پایانی

آخرین نکته ای که در این مقاله به آن اشاره می کنیم این است که:

۱-حتما برنامه های درسی خود را  بعد از اجرا ثبت کنید

۲-در زمان های مطالعه جبرانی و تکمیلی  با توجه به برنامه اجرا شده خود بهترین تصمیم ها را داشته باشید.

(  برنامه اولیه با برنامه اجرا شده قطعا متفاوت است و  در ارزیابی ها برنامه اجرا شده میبایست مورد بررسی قرار گیرد و نه برنامه  ای که قرار بوده اجرا شود).

 مشاوره رایگان

جهت دریافت خدمات مشاوره تحصیلی رایگان به صفحه اینستاگرام مشاوره تحصیلی شهداد مراجعه کنید.